Кэм кээмэйдэнэр тэтиминэн,
Олох сыаналанар сыратынан –
Үлэлээҥ-хамсааҥ ол тэҥинэн,
Олоруҥ, сылдьыҥ ол таһымынан.
«Кэм уонна олох»
Бу орто туруу бараан дойдуга дьоҥҥо үтүөнү оҥорортон, үйэлээҕи айартан-тутартан ордук кэрэхсэбиллээх суоҕун тэҥэ. Айылҕа кэрэ көстүүлэрин, төрөөбүт дойдуга тапталы дьикти кэрэ тылынан хоһуйбут, дьон-сэргэ үөрүүтүн, хомолтотун дьоһуннаахтык туойбут, киһи барахсан сырдык-кэрэ ыратын киэн тутта суруйбут, бэргэн хоһуйуулардаах поэт Иван Горнай быйыл бэс ыйын 5 күнүгэр төрөөбүтэ 88 сылын туолар.
Иван Николаевич Егоров-Иван Горнай – поэт, публицист, педагогическай үлэ бэтэрээнэ, СӨ култууратын үтүөлээх үлэһитэ, СӨ үөрэҕириитин туйгуна, СӨ Суруйааччыларын сойууһун чилиэнэ, СӨ «Гражданскай килбиэн» бэлиэ кавалера, сахалартан бастакы тифлопедагог, көрбөттөргө аналлаах Брайль сириибинэн сахалыы алпаабыт ааптара.
1935 сыллаахха бэс ыйын 5 күнүгэр Горнай оройуонун Ньурбаҕанчына нэһилиэгэр төрөөбүтэ. 1947 сыл Бэрдьигэстээххэ бэһис кылааска үөрэнэн иһэн хараҕынан ыалдьар. 1952 сыл Мэҥэ-Хаҥалас оройуонун Доллу нэһилиэгэр баар көрбөт оҕолор оскуолаларыгар соҕотоҕун айаннаан тиийэн үөрэҕин салгыыр. 1955 сыл Бэрдьигэстээх орто оскуолатын кыһыл көмүс мэдээлинэн бүтэрэр.
1958 сыллаахха Ленинград куоракка Герцен аатынан пединститукка үөрэнэн, 1963 сыллаахха математик уонна тифлопедагог идэтин ылар. Дьокуускайга Өрөспүүбүлэкэтээҕи көрбөт оҕолор оскуолаларыгар математика учууталынан үлэлиир. Бу оскуолаҕа кини олоҕун 22 сылын аныыр.
Кэргэнэ Павлова Прасковья Васильевна, физкультура учуутала, РСФСР үөрэҕириитин туйгуна. Уоллара Родион Иванович Егоров, физико-математическай наука кандидата. Родион Иванович аҕатын аатын үйэтитиигэ Өрөспүүбүлүкэтээҕи көрбөттөр библиотекаларын кытта ситимин быспакка үлэлиир. Ол курдук «Иван Николаевич Егоров-Иван Горнай: поэт, педагог, тылбаасчыт» диэн кинигэ сүрэхтэнэр. Кинигэҕэ Иван Горнай дьоһун олоҕун сиэдэрэй сэһэнин тус бэйэтин архыыбыттан матырыйааллара, аймах-уруу дьонун, суруйааччылар уо.д.а. истиҥ-иһирэх ахтыылара арыйаллар. Маны таһынан кинигэ биобиблиографическай ыйынньыктаах. Кинигэ Иван Горнай айар үлэтигэр сүгүрүйээччилэргэ, бар дьонугар күндү, үйэлээх бэлэх уонна салгыы үйэтитиигэ күүс-көмө буолуо.
1992 сыллаахха поэт бастакы кинигэтэ «Мин көрөбүн сүрэхпинэн» диэн ааттанан Горнай оройуонун типографиятыгар бэчээттэнэн тахсыбыта. Ол курдук хоһооннорун, поэмаларын уопсайа 12 хомуурунньукка сырдаппыта.
Өрөспүүбүлүкэ саха тыллаах брайлистара Иван Николаевич Егоровы-Горнайы Брайль систиэмэтинэн сахалыы алпаабыт алыптаах алта туочукатын айбыт киһинэн билинэллэр, махтаналлар, киэн тутталлар. Ол курдук, 1952 сыл көрбөттөргө аналлаах сахалыы алпаабыт аан маҥнай айыллыбыта. Бу алта туочука көмөтүнэн көрбөт дьон сахалыы ааҕар-суруйар кыахтаммыттара.
Иван Николаевич Егоров-Горнай 2018 сыл ахсынньы 2 күнүгэр 83 сааһыгар күн сириттэн барбыта. Көмүс уҥуоҕа төрөөбүт дойдутун буоругар кистэммитэ.
Олох очурдарын эрдээхтик туораан, орто дойдуга дьолу, үтүөнү түстээн, айар үлэнэн кынаттанан, олоххо дьулуурунан үгүс дьоҥҥо холобур буолар. Кини ураты көрүүлээх, дириҥ анаарыылаах бэргэн хоһуйуулара саха тыла баарын тухары үйэлэри уҥуордаан ааҕааччы киэҥ эйгэтигэр тарҕана туруо.