Саха Өрөспүүбүлүкэтин И.Н. Егоров — Горнай аатынан көрбөт уонна мөлтөхтүк көрөр дьон анал бибилэтиэкэтэ харахтарынан доруобуйаларыгар хааччахтаах, олох араас эйгэтигэр ситиһиилээх дьону киэҥ араҥаҕа билиһиннэрэр, үйэтитэр сыаллаах үлэ араас көрүҥүн ыытар. Ол курдук Ийэ күнүн көрсө, Үрүҥ торуоска ыйынньык чэрчитинэн алтынньы 18 күнүгэр бибилэтиэкэ ааҕааччылара кэрэ бэлиэ түгэҥҥэ, «Үйэлээх таптал туһунан номох» диэн, Любовь Гавриловна Олесова-Тапталаана кинигэтин сүрэхтэниитин киэһэтигэр Көрбөттөр уопсастыбаларын дьиэтигэр тоҕуоруһа муһуннулар.

Любовь Олесова-Тапталаана – Саха Өрөспүүбүлүкэтин суруйааччыларын сойууһун чилиэнэ, импровизатор-хомусчут, «Саха Өрөспүүбүлүкэтин норуотун уус-уран айымньытыгар кылаатын иһин» бэлиэ хаһаайына,Өрөспүүбүлүкэтээҕи көрбөттөр уонна мөлтөхтүк көрөр дьон анал библиотекатын бастыҥ ааҕааччыта, талааннаах тарбахтаах, айар куттаах далбар хотун буолар. Тапталаана оҕо суруйааччытын быһыытынан, кырачаан ааҕааччыларга туһаайан суруйбут сырдык остуоруйалара кэрэ дойдуну, саҥа саҕахтары арыйаллар, олох уустуктарын туоруурга, кыайарга үөрэтэллэр. Ол курдук «Үйэлээх таптал туһунан номох» диэн сахалыы уонна нууччалыы тылларынан суруллубут дьэрэкээн ойуулардаах уус-уран остуоруйа-номох Тапталаана номнуо 7-с кинигэтэ буолар.

Любовь Гавриловна маҥнайгы хоһоонун хомуурунньуга 2008 сыллааха «Мысли вслух – Санааларбын кэпсиибин» диэн ааттаах икки тылынан тахсыбыта. Тапталаана куорсунун анныттан тахсыбыт маҥнайгы кинигэтин сүрэхтэниитэ Елена Николаевна Находкина, Өрөспүүбүлүкэтээҕи көрбөттөр библиотекаларын 2005-2019 сс. директорын, көҕүлээһининэн «Арчы дьиэтигэр» үрдүк таһымнаахтык ааспыта. Өр-өтөр буолбакка, суруйар дьоҕура ааҕааччы эйгэтин тардыһан, ол сылга иккис тэттик хоһооннорун хомуурунньуга «Веселый алфавит» диэн сүрэхтэнэн, нуучча тылынан тахсыбыта (2013 сыллаахха «Буукубалар кэпсииллэр» диэн сахалыы тылынан тылбаастаммыта). Оҕолор айар дьоҕурдарын сайыннарарга Тапталаана айымньылара сатабыллаах ньыма буолар диэн бигэргэтэн ааһыаахха сөп. Ол курдук «Книга добрых сказок» диэн алыптаах остуоруйалар хомуурунньуктарынан Өрөспүүбүлүкэтээҕи көрбөттөр библиотекалара көҕүлээһининэн, Өрөспүүбүлүкэтээҕи көрбөт оҕолор коррекционнай оскуола-интернат үөрэнээччилэрэ тэттик ойулук устубуттара.

Любовь Гавриловна суруйар дьоҕуруттан ураты, кини өссө виртуоз-хомусчут буолар. Хомус кэрэтин дьоҥҥо-сэргэҕэ тиэрдээри, саха төрүт музыкальнай инструменын уобараһа хас биирдии айымньытыгар баар. Биир оннук чаҕылхай айымньытынан Хомус музейа өйөбүлүнэн тахсыбыт «Сказание о Хомусе» диэн кинигэтэ буолар,

Тапталаана хас биирдии кинигэтэ олус дьэрэкээн, ураты ойуулаах-бичиктээх. 2018 сыллаахха «Сказка нашими глазами» диэн кинигэтэ «Солнечный мир» диэн доруобуйаларынан хааччахтаах оҕолор уус-уран сайдыыларын киинин кытта инклюзивнай бырайыак үлэтин түмүгүн быһыытынан тахсыбыта, көрбөттөр библиотекаларыгар сүрэхтэммитэ. Любовь Гавриловна кинигэлэрэ харахтарынан доруобуйалара хааччахтаах дьоҥҥо диэн анал форматтарга: Брайль сириибинэн уонна «саҥарар» кинигэ быһыытынан бэйэтин ааҕааччыларын булбута.

Саҥа кинигэ туһунан этэр эбит буоллахха, олох ыарахаттарын уонна күчүмэҕэйдэрин туоруурга, тумнарга бу дойдуга саамай сүдү күүс таптал буоларын туһунан хоһуйан суруйар. Ааптар билинэринэн, саҥа айымньытын тапталлаах кэргэнин, олоҕун аргыһынСтанислав Петровичы кытта ыал буолан олорбуттара 35 сылларыгар анаан суруйбут. Онон тэрээһин талааны, иэйиини, тапталы өрө тутар, биһириир истиҥ тыыннаах буолан ааста. Ол курдук суруйааччы үөрүүтүн үллэстэ кэллилэр кини дьиэ кэргэнэ, доҕотторо, үөлээннээхтэрэ. Эҕэрдэ тыл маанытын этиилэр:Сардаана Сивцева-Даана Сард,СӨ Суруйааччыларын сойууһун чилиэнэ, СӨ үтүөлээх суруналыыһа, Николай Спиридонов,Дьокуускай куорат көрбөт дьонун уопсастыбаларын бэрэссэдээтэлэ, Айталина Корнилова,Саха Өрөспүүбүлүкэтин И.Н. Егоров — Горнай аатынан көрбөт уонна мөлтөхтүк көрөр дьон анал бибилэтиэкэтин дириэктэрэ, Наталья Кычкина, Арассыыйа суруналыыстарын сойууһун чилиэнэ, Бэчээт туйгуна, Евдокия Герасимовауонна Лидия Манчурина,М.К. Аммосов аатынан ХИФУ Арассыыйа хотугулуу-илиҥҥи норуоттарын тылларын уонна култуураларын институтун Саха тылын стилистикатын уонна нууччалыы-сахалыы тылбааһын кафедратын доценнара,тыл билимин хандьыдааттара, Сардаана Егорова,«Кэрэли» эбии үөрэхтээһин киинин «Аниме-Арт» 2-Д цифровой уруһуй куруһуогун учуутала.

Истиҥ тыыннаах кинигэ сүрэхтэниитин тэрээһинин саха норуота ытыктыыр, убаастыыр дьоно:Иван Егорович Алексеев-Хомус Уйбаан, тыл билимин доктора, профессор, Хомус Аан дойдутааҕы түмэлин төрүттээччи, уонна Семен Викторович Иванов, Хомус култууратын тарҕатааччы, тыыл уонна үлэ бэтэрээнэ, Саха Өрөспүүбүлүкэтин культууратын үтүөлээх үлэһитэ, кэлэн ыалдьыттаан, Любовь Гавриловнаҕа алгыс тылларын бэлэхтээн аастылар.

Любовь Гавриловна Олесова-Тапталаана айар үлэтигэр саҥаттан саҥа саҕахтары, үрдүктэн үрдүк ситиһиилэри, бэриниилээх ааҕааччылары баҕарабыт. «Үйэлээх таптал туһунан номох» «саҥарар» кинигэ буолан таҕыста уонна бу саҥа кинигэ сырдык саһарҕа буолан ааҕааччы сүрэҕин абылыа диэн эрэнэбит.

Дина КОНСТАНТИНОВА,

бибилэтиэкэр