Хараҥарар турар сирим —
Дэбигис көстүбэт мин баарым…
Хайыамый, кырдьан эрдэҕим…
Кырдьабын, ол эрэн, мин баарбын.
Мин баарбын. Суох буолар эрдэ:
Күһүммэр саҥардыы үктэнним —
Өссө өр баар буолуом сиргэ,
Үгүс сыл көмнөҕүн сүгэммин.
Билэбин: кимиэхэ эрэ
Мин баарым ардыгар наадатын,
Ол иһин, ол иһин эрэ
Мин манна турабын, Мин баарбын.
Сураһар дьоҥҥо, бадаҕа,
Мантан да мин көстөр үһүбүн.
Оттон мин бэйэм тулабар
Туох баарын чуолкайдык көрөбүн.
Сып-сырдык мин кэлбит сирим:
Эдэр саас эргийбэт кэмнэрэ.
Онно мин суохпун билигин,
Онно атыттар кэлбиттэрэ.
Турабын саарыы, саарбахтыы,
Ардыгар эмиэ да эрэнэ:
Ыйытыы былаастаах ахтыым
Ыччаппар тиийиэ диэн эрэнэ…
Ол иһин мин бэйэм, испэр
Олохпун барытын санаатым —
Ыраах кэм ырыатын истэн,
Сирэйдиин-харахтыын сырдаатым.
Мин сөбүн сааһырбыт киһибин —
Үйэбэр арааһы аһардым.
Мин бүгүн, ыччатым, эйигин
Санаабын этээри ыҥырдым.
Ким бары олоҕор үчүгэй
Киһини көрсөрө — ол дьоло.
Оччоҕо барыта үчүгэй,
Эн бэйэҥ да бэркин оччоҕо.
Ол киһи: эн ийэҥ, эн аҕаҥ,
Эн эбэҥ, эн эһэҥ, эдьиийиҥ,
Убайыҥ, быраатыҥ, атаһыҥ
Эбэтэр эн таптыыр сэгэриҥ.
Ол киһи: уонунан, сүүһүнэн
Үлэһит дьон бэрдэ тулаҕар.
Эн бу дьон көмүөллүү күүһүнэн
Күүһүрэн турдаргын атаххар!
Олохтон аҥаардас үтүөнү
Күүтүмэ — эрэлгин көмүөҕүҥ.
Ардыгар албыны, түөкүнү
Эн хайаан даҕаны көрсүөҕүҥ.
Албыны билэҥҥин абаран
Эн киирсэ сатыыгын… Хотоллор
Быстах дьон, эйигин утаран
Былаастаах өттүгэр охтоллор.
Арай ол албын дьон сорҕото
Омуктар буоллуннар? Оччоҕо?
Эн бэйэҥ биир омук оҕото
Өһүөнтэн үрдүк буол оччоҕо!
Биир-икки киһиттэн кэлэйэн,
Эн бүтүн омугу тумнума,
Ханнык да омукка үчүгэй,
Куһаҕан да баарын умнума.
Хас омук, дьиҥ баайын бэрийэ,
Хааннааҕы, сааттааҕы киэр илгэр,
Үлэһит киһитэ, генийэ
Айбытын сүрэҕэр иҥэрэр.
Хас омук саамай киэн туттара —
Ол хас биир киһитин майгыта:
Туора дьон дууһатын туттарар
Доҕордуу, эйэҕэс майгыта.
Биһиги дойдубут — сүүс омук
Сүбэтин холбообут киэҥ дьиэгэ,
Бу дьиэҕэ олорор хас омук
Биир кэргэн оҕотун кэриэтэ.
Манна эн кимтэн да бэйэҕин
Ордук да, тутах да санаама,
Байар дуу, аатырар дуу иһин
Билсиһэ, бэрт буола сатаама.
Дьон хайгыа эн ыраас суобаскын,
Эн үтүө майгыгын биһириэ
Охсуһуу уоруттан уоспаккын
Оннооҕор өстөөҕүн билиниэ.
Кырдьыгы, саҥаны көмүскүүр
Билигин даҕаны ыарахан:
Ким көлдьүн олоҕу сөбүлүүр,
Ол уоран охсоро ыар аххан.
Эн бу дьон өһүттэн-сааһыттан
Үтүөҕэ эрэлгин харыстаа!
Олоҕу эдэр саас аатыттан
Эргэрии бөҕүттэн ыраастаа!
Эдэр саас! Эн саныаҥ кэрэх,
Сүрэҕиҥ мөҕүөлээн ылбахтыыр?
Олоххо бу күндү бэлэх
Эйигин көтүтэр, кынаттыыр.
Өрүүтүн эдэр буолаары
Сир ийэ саас аайы чэлгийэр,
Өрүүтүн эдэр буолаары
Олох да араастаан эргийэр.
Онтон дуу, эн оҕо сылдьан
Улаата охсуоххун саныыгын,
Оннооҕор бу кырдьан баран
Эн сааскын сарбына сатыыгын.
Эдэр саас — бу өрө күүрүү,
Бу үүнэр өй-санаа буурҕата!
Эдэр саас — бу киһи өрүү
Уот курдук умайар дууһата!
Көлүөнэлэр сибээстэрэ —
Бу киһи аймах сайдар суола.
Сайдыы суолун кэрдиистэрэ
Үөһээ сырсаллар, үрдэл буола.
Бэлэмҥин дуо, эн, эдэр саас,
Ол үрдэллэри дабайарга,
Олус ыраах, олус араас
Саҥа сирдэри арыйарга?
Бэлэмҥин дуо, эн аҕалар
Ылбыт үрдэллэрин үрдүттэн
Бэйэҥ үрдэлгин ыларга?
Биитэр эн бэркин дуу үрдүттэн?!
Кырдьык дуо, күннээҕи эрэ
Эн күүскүн-күдэххин ылара —
Үйэлээх, боччумнаах кэрэ,
Үксүгэр умнууга хаалара?
Кырдьык дуо — муоданы сырсыы
Эн хаарыан чаастаргын уорбута,
Омугу үтүктэн сайдыы
Эн үҥэр таҥараҥ буолбута?
Суох! — диэҕиҥ онно биһиги.
Сороҕор ким эрэ алҕаһыыр…
Оттон эдэр саас биир кэмник
Өрүүтүн инники хардыылыыр.
Ол эмиэ уот хараабыллар
Уһууран тахсаллар халлааҥҥа —
Хайдахтаах уокка хаарыллар
Эдэр саас таптала, талаана!
Бүгүн буурҕа аргыстанан
Кини тоҥ сир ньуурун дэхсилиир.
Дойду уунар устатынан
Тимир суол ыллыга кэккэлиир.
Тыа, баһын быһа илгистэ,
Бу улуу тутууну көрүөлүүр.
Гитара, оонньоо илистэ!
Бу манна эдэр саас көрүлүүр.
Манна суох муода күрэҕэ,
Манна суох дойҕох тыл тумана —
Манна эдэр саас үлэҕэ
Умайар олоҕу уһана…
Оо, ыраах кэрэ күннэрим!
Ахтылҕан долгуна сып-сылаас.
Ол онно миигин төннөрүн,
Ол онно кырдьыбат эдэр саас!
Көмүс күн кыырпаҕын ыһан,
Күндээрэр-сандаарар эдэр саас!
Күөх муора баалларын быһан,
Күүстээхтик эрдинэр эдэр саас!
Эн өрүү — бу маннык кэрэ! —
Хас киһи олоҕор сырдаан аас,
Сир киэргэлэ,
сир эрэлэ,
Сир кэлэр кэскилэ — эдэр саас!
1986 сыл